Endüstriyel akış kontrol sistemlerinde kullanılan vanalar arasında, sürgülü vanalar (gate valve), en yaygın ve işlevsel çözümlerden biridir. Sıvı ya da gaz akışını tam olarak açmak ya da kapatmak için kullanılan bu vana türü, düşük basınç kaybı ve güvenli sızdırmazlık özellikleriyle bilinir. Peki, sürgülü vana nedir, nasıl çalışır ve hangi uygulamalarda tercih edilir?
Sürgülü Vana Tanımı
Sürgülü vana, içerisinde hareket eden bir sürgü (gate) ile çalışan ve bu sürgünün yukarı-aşağı hareketiyle akışkan geçişini kontrol eden bir vana tipidir. Sürgü, akış hattına dik bir şekilde yerleştirilir. Vana tamamen açıkken, akışkan hiçbir engelle karşılaşmadan geçer; tamamen kapandığında ise akış tamamen kesilir.
Bu nedenle sürgülü vanalar, kademeli değil, tam açık veya tam kapalı çalışma için uygundur.
Nasıl Çalışır?
Sürgülü vanalar genellikle el çarkı (handwheel) ile çalıştırılır. Çark döndürüldükçe iç mekanizmada yer alan mil (spindle), sürgüyü yukarı veya aşağı hareket ettirir:
-
Yukarı kalktığında: Vana açılır, akış serbesttir.
-
Aşağı indiğinde: Vana kapanır, akış tamamen kesilir.
Akışkanın geçiş yolu düz olduğundan basınç kaybı minimum düzeydedir ve bu da onları uzun mesafeli boru hatlarında ideal hale getirir.
Ayrıca Through Conduit-Slab Gate Vanalar sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Sürgülü Vana Türleri
Sürgü yapısına ve sızdırmazlık şekline göre farklı tipleri mevcuttur:
| Tip | Açıklama |
|---|---|
| Katı Sürgülü Vana | Tek parça sürgüye sahiptir, genel amaçlı kullanılır. |
| Esnek Sürgülü Vana | Sürgü hafif esnektir, daha iyi sızdırmazlık sağlar. |
| Bıçaklı Sürgülü Vana | Katı partiküllü akışkanlar için uygundur, kesme etkisi oluşturur. |
| Yükselen Milli Tip | Mil hareketi gözle görülür, pozisyon kontrolü kolaydır. |
| Yükselmeyen Milli Tip | Alan tasarrufu sağlar, kapalı alanlar için uygundur. |
Avantajları
✅ Tam açık veya tam kapalı çalışma imkânı
✅ Basınç kaybı çok düşüktür
✅ Geniş çaplı boru hatlarında uygundur
✅ Uzun ömürlü ve dayanıklıdır
✅ Çeşitli malzeme ve basınç sınıflarında üretilebilir
Kullanım Alanları
Sürgülü vanalar, geniş bir sektör yelpazesinde kullanılır:
-
Su arıtma tesisleri
-
Petrol ve doğalgaz boru hatları
-
Kimya endüstrisi
-
Enerji santralleri
-
Yangın söndürme sistemleri
-
HVAC sistemleri
-
Endüstriyel buhar hatları
Neden Sürgülü Vana Tercih Edilmeli?
Sürgülü vanalar, düşük maliyetli ve dayanıklı yapıları sayesinde özellikle tam kapama ya da tam açma gerektiren hatlarda vazgeçilmezdir. Ayrıca düşük basınç kaybı ve hat içi serbest geçiş avantajları sayesinde, uzun boru hatlarında akışkan verimliliğini artırır.
Valve.tr olarak, ihtiyacınıza uygun döküm, paslanmaz veya özel alaşımlı sürgülü vana çözümleri sunuyoruz. Teknik destek ve ürün seçimi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
